De Vlaamse Regering,

Gelet op het decreet van 30 april 2009 betreffende de kwalificatiestructuur, artikel 12, vervangen bij het decreet van 1 juli 2011;

Gelet op het erkenningsadvies van het Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming, gegeven op 6 januari 2015;

Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 21 januari 2015;

Op voorstel van de Vlaamse minister van Onderwijs en de Vlaamse minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport;

Na beraadslaging,

Besluit :

Artikel 1.

De beroepskwalificatie van plaatser boven- en ondergrondse leidingen, ingeschaald op niveau 2 van de Vlaamse kwalificatiestructuur, wordt erkend. De beschrijving, opgenomen in de bijlage die bij dit besluit is gevoegd, omvat de definitie en de bijbehorende competenties.

Art. 2.

De Vlaamse minister, bevoegd voor het onderwijs, en de Vlaamse minister, bevoegd voor het tewerkstellingsbeleid, zijn, ieder wat hem of haar betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.

BIJLAGE

Beschrijving van de beroepskwalificatie van plaatser boven- en ondergrondse leidingen (m/v) (BK0153) als vermeld in artikel 1

1. GLOBAAL

a. Titel

`Plaatser boven- en ondergrondse leidingen (m/v)'

b. Definitie

`Het plaatsen van leidingen en buizen in een distributienetwerk, teneinde het distributienetwerk aan te leggen/te vernieuwen/uit te breiden.'

c. Niveau

2

d. Jaartal

2015

2. COMPETENTIES

2.1. Opsomming competenties

BASISACTIVITEITEN

Bereidt aanleg- en montagewerkzaamheden voor en richt de werklocatie in op basis van de verkregen instructies en (nutsleidingen-)plan (Id 14933-c)

- Zet de verkregen instructies van de werfleider om in uit te voeren werkzaamheden

Beveiligt de werkplek en de omgeving ervan (signalisatie, ...) (Id 17429-c)

- Brengt verkeerssignalisatie aan voor de beveiliging van de werkplek zowel voor boven- als ondergrondse werkzaamheden

- Bakent de werkzone af met kegels, hekken, lichten, verkeersborden, ...

- Voorziet doorgangen voor voetgangers en toegangen voor vrachtwagens

- Voorziet toegangen tot woningen en andere gebouwen tijdens de werken

- Verbetert de beveiliging aan de hand van een last minute visuele controle

Reinigt en ruimt arbeidsmiddelen, gereedschappen en beschermingsmiddelen (CBM's en PBM's) op (co 01217)

- Ruimt op en reinigt het materieel volgens de voorschriften

- Voert onderhoudswerkzaamheden uit op kleine, persoonlijke arbeidsmiddelen

- Draagt zorg voor de eigen gereedschappen en meetmiddelen

- Controleert zijn persoonlijke beschermingsmiddelen

Bevoorraadt de werkplek met het nodige materieel (Id 23328-c)

- Voorziet het nodige materieel (arbeidsmiddelen) op de werkplek

- Brengt de nodige materialen naar de locaties op de werkplek volgens de gangbare procedures en werkinstructies

Graaft sleuven of delft putten met behulp van de daartoe bestemde middelen (Id 2694-c, Id 2672-c)

- Breekt bestaande bestrating zorgvuldig en op een veilige manier op met behulp van manueel of mechanisch gereedschap

- Maakt op een veilige manier putten en sleuven op gevraagde breedte en diepte, aan de hand van de instructies van de werkplekverantwoordelijke

- Verwijdert objecten uit de sleuf die de leidingen zouden kunnen beschadigen

- Stelt onregelmatigheden in de ondergrond vast en geeft ze door aan de werkplekverantwoordelijke

- Bedient de arbeidsmiddelen op een veilige manier

Verdicht de put en herstelt voorlopig de bestrating, voetpaden,... (co 01218)

- Bedient arbeidsmiddelen

- Brengt de juiste afschermingen en merktekens in de sleuven aan bij het dichten van de sleuven en putten

- Verdicht de uitgravingen met het gepaste materieel

- Damt indien nodig het oppervlak af

- Herstelt de werkplek voorlopig, in afwachting van definitieve herstelling

Respecteert/Hanteert de vastliggende volgorde van de aan te leggen nutsleidingen (co 01219)

- Plaatst de nutsleidingen in de sleuf op basis van de voorgeschreven volgorde

Staat in voor de orde en netheid tijdens en na uitvoering van de werkzaamheden (co 01220)

- Verwijdert afval en vuil bij het verlaten van de bouwplaats

- Heeft aandacht voor veiligheid en milieu, ook t.o.v. derden

Helpt bij de controle van de installatie tijdens verschillende realisatiefasen (Id 1753-c)

- Biedt hulp bij het testen van de leiding

- Kan een visuele controle uitvoeren op uitgevoerde werken en de geplaatste materialen

- Controleert de kabels en de kabeleinden vooraleer ze te plaatsen

Wisselt informatie uit met collega's op een constructieve en vriendelijke wijze (co 01221)

- Vult werkrapport in en aan

Helpt de aansluiter bij aansluitwerkzaamheden (co 01222)

- Voert de voorbereidende werken uit aan de hand van de instructies van de aansluiter (bv: put maken, materiaal aanbrengen, ...)

SPECIFIEKE ACTIVITEITEN

Plaatst leidingen, kabels, beschermbuizen en wachtbuizen in de sleuven (ondergronds) zonder ze onderling te verbinden voor minstens één van de volgende leidingen: elektriciteit ondergronds, (openbare) verlichting, dataleidingen, waterleidingen, gasleidingen (Id 2694-c)

- Plaats leidingen, kabels, beschermbuizen en wachtbuizen op de juiste diepte en in de juiste volgorde

- Manipuleert omhulsels en kabels volgens procedures en instructies

- Hanteert hiertoe het nodige gereedschap op een veilige en correcte manier

Bevestigt en regelt een kabel en zijn accessoires (bovengronds en ondergronds) voor minstens één van de volgende: elektriciteit bovengronds, (openbare) verlichting, dataleidingen, waterleidingen, gasleidingen (Id 11792-c, Id 9084-c, Id 21922-c, Id 14504-c)

- Graaft putten voor het plaatsen van palen, torens of masten volgens mondelinge instructie

- Bevestigt en monteert bekleding rondom de palen

- Plaatst en bevestigt ankerbouten en bewapeningsnetten

- Hijst indien nodig kabels en accessoires

- Plaatst bovengrondse kabels en werkt ze af volgens de gegeven opdracht

- Hangt loopwielen aan de palen voor het opspannen van de kabels

- Spant kabels op met behulp van een (kabel)spanner en dit in overeenstemming met de werkinstructies

- Monteert de kabels op de daartoe bestemde plaats

- Zorgt ervoor dat de kabel bij het afrollen niet over de grond schuift om beschadiging van de isolatie te voorkomen

- Voert indien nodig werkzaamheden uit aan de bovengrondse leidingen, zowel laagspanning, tv-distributie als openbare en andere verlichting, ...

2.2. Beschrijving van de competenties/activiteiten aan de hand van de descriptorelementen

2.2.1. Kennis

- Basiskennis elektriciteit voor werkzaamheden (in principe buiten spanning) in de nabijheid van nutsleidingen

- Basiskennis van de toe te passen milieuvoorschriften in verband met afval scheiden en sorteren

- Basiskennis van de procedure voor werkplekvrijgave

- Kennis van veiligheidsregels- en procedures rond de werkzaamheden

- Kennis van procedures en gebruiks-en onderhoudsinstructies voor de arbeidsmiddelen

- Kennis van procedures om putten en sleuven te graven en te verdichten

- Kennis van gevaren verbonden aan werkzaamheden in de omgeving van nutsleidingen

- Kennis van de specifieke plaatsingstechnieken en volgorde voor minstens een van de nutsleidingen

- Kennis van procedures en instructies voor het plaatsen van omhulsels, kabels beschermbuizen en/of wachtbuizen

2.2.2. Vaardigheden

Cognitieve vaardigheden

- Het kunnen omzetten van de mondeling verkregen instructies van de werfleider in uit te voeren werkzaamheden

- Het kunnen aanbrengen van de juiste afschermingen en merktekens in de sleuven bij het dichten van de sleuven en putten

- Het kunnen manipuleren van omhulsels en kabels volgens procedures en instructies

- Het kunnen plaatsen van de leidingen op de juiste diepte in de juiste volgorde in de sleuven, aan de hand van de instructies van de werkplekverantwoordelijke

- Het kunnen bepalen van de plaats van de nutsleidingen in de sleuf

- Het hebben van aandacht voor veiligheid en milieu

- Het kunnen hulp bieden bij het testen van de leiding

- Het kunnen controleren van de kabels en de kabeleinden vooraleer ze te plaatsen

- Het kunnen invullen van een werkrapport

Probleemoplossende vaardigheden

- Het kunnen vaststellen van onregelmatigheden in de ondergrond en deze doorgeven aan de werkplekverantwoordelijke

- Het kunnen verbeteren van de beveiliging aan de hand van een last minute visuele controle

Motorische vaardigheden

- Het kunnen opruimen en reinigen van het materieel volgens de voorschriften

- Het kunnen controleren van de persoonlijke beschermingsmiddelen

- Het onder toezicht en in overleg met de werkplekverantwoordelijke kunnen uitzetten van het kabeltraject

- Het kunnen afbakenen van de werkzone met kegels, hekken, lichten, verkeersborden, ...

- Het kunnen voorzien van doorgangen voor voetgangers en toegangen voor vrachtwagens

- Het kunnen voorzien van toegangen tot woningen en andere gebouwen tijdens de werken

- Het kunnen uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden op kleine, persoonlijke arbeidsmiddelen

- Het kunnen voorzien van het nodige materieel (arbeidsmiddelen) op de werkplek

- Het kunnen brengen van de nodige materialen naar de locaties op de werkplek volgens de gangbare procedures en werkinstructies

- Het zorgvuldig kunnen opbreken van bestaande bestrating, op een veilige manier en met behulp van manueel of mechanisch gereedschap

- Het kunnen graven van sleuven en putten met behulp van de daartoe bestemde middelen

- Het op een veilige manier kunnen maken van putten en sleuven op gevraagde breedte en diepte, aan de hand van de instructies van de werkplekverantwoordelijke

- Het kunnen verdichten van de uitgravingen met het gepaste materieel

- Het kunnen afdammen van het oppervlak

- Het voorlopig kunnen herstellen van de werkplek, in afwachting van definitieve herstelling

- Het kunnen hanteren van het nodige gereedschap op een veilige en correcte manier

- Het kunnen uitvoeren van de voorbereidende werken aan de hand van de instructies van de aansluiter

- Het kunnen hijsen en bevestigen van kabels en accessoires

- Het kunnen plaatsen van bovengrondse kabels en ze afwerken volgens de gegeven opdracht

- Het kunnen hangen van loopwielen aan de palen voor het opspannen van de kabels

- Het kunnen opspannen van kabels met behulp van een kabelspanner

- Het kunnen monteren van de kabels op de daartoe bestemde plaats

- Het kunnen plaatsen van toebehoren van verlichtingssystemen

- Het kunnen uitvoeren van werkzaamheden aan de bovengrondse leidingen, zowel hoog- als laagspanning, tv-distributie of openbare en andere verlichting

- Het kunnen graven van putten voor het plaatsen van palen, torens of masten volgens mondelinge instructies

- Het kunnen bevestigen en monteren van bekleding rondom de palen

- Het kunnen plaatsen en bevestigen van ankerbouten en bewapeningsnetten

- Het kunnen plaatsen van kabels, beschermbuizen en wachtbuizen

- Het kunnen plaatsen van de dataleidingen in de beschermbuizen of wachtbuizen

- Het kunnen bedienen van arbeidsmiddelen

- Het kunnen verwijderen van afval en vuil bij het verlaten van de bouwplaats

- Het kunnen uitvoeren van een visuele controle op uitgevoerde werken en de geplaatste materialen

- Het kunnen uitvoeren van voorbereidende werken uit aan de hand van de instructies van de aansluiter (zoals bv: put maken, materiaal aanbrengen, ...)

- Het kunnen ervoor zorgen dat de kabel bij het afrollen niet over de grond schuift om beschadiging van de isolatie te voorkomen

2.2.3. Context

Omgevingscontext

- Dit beroep wordt uitgeoefend op werkplekken binnen ondernemingen voor openbare werken, transport, elektriciteitsdistributie, telecommunicatie, soms in samenspraak met de klanten.

- De activiteiten kunnen plaatsvinden op hoogte of in geulen en het dragen van lasten impliceren.

- De beroepsbeoefenaar kan worden blootgesteld aan omgevingsrisico's (lawaai, stof, trillingen, warmte, regen, koude) en werkt frequent in een ruimtelijk beperkte werkplek. Deze risico's worden beperkt door het verplicht gebruik van PBM's en CBM's en andere preventiemaatregelen.

- De beroepsbeoefenaar kan blootgesteld worden aan de verkeerssituatie.

- Het beroep houdt verplaatsingen naar werven in.

- De handelingen en opdrachten zijn hoofdzakelijk wederkerend in een zelfde volgorde en deze gebeuren steeds in een vergelijkbare en vertrouwde context.

- De volgorde van de taken ligt vast in een planning en werkinstructies.

- Uit te voeren taken zijn steeds afhankelijk van de onder aanneming of het bedrijf.

- De beroepsbeoefenaar werkt in principe zoveel als mogelijk buiten spanning.

- De beroepsbeoefenaar plaatst steeds leidingen die gasloos zijn.

Handelingscontext

- De beroepsbeoefenaar stelt, afhankelijk van de bedrijfscontext, repetitieve vergelijkbare handelingen.

- De beroepsbeoefenaar draagt zorg voor de toegewezen gereedschappen en meetmiddelen.

- De beroepsbeoefenaar heeft steeds aandacht voor een correcte houding en communicatie ten aanzien van de opdrachtgever en derden.

- De beroepsbeoefenaar heeft steeds speciale aandacht voor de veiligheid tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden. Hiertoe bedient hij/ zij de arbeidsmiddelen steeds op een veilige manier, verbetert hij/ zij de beveiliging aan de hand van visuele controle en let hij/zij op dat er geen leidingen of omgevingselementen beschadigd worden.

2.2.4. Autonomie

- Is zelfstandig in het uitvoeren van de opdracht : de gekregen instructies en planning omzetten in uit te voeren werkzaamheden, het plaatsen van leidingen.

- Is gebonden aan werkinstructies en procedures, de veiligheids- en kwaliteitsvoorschriften, instructies van de leidinggevende, werkplannen.

- Doet een beroep op de werkplekleider bij onregelmatigheden, risico's of problemen.

2.2.5. Verantwoordelijkheid

- Het voorbereiden van de aanleg- en montagewerkzaamheden en inrichting van werklocatie

- De beveiliging van de werkplek en de omgeving (signalisatie, ...)

- De reiniging en ordening van de arbeidsmiddelen, gereedschappen en beschermingsmiddelen (CBM's en PBM's)

- De bevoorrading van de werkplek met het nodige materieel

- Het graven of delven van sleuven en putten

- De plaatsing van leidingen in de sleuven, zonder ze onderling te verbinden: elektriciteit, verlichting, data, gas of water

- De voorlopige herstelling van de werkplek

- Het nastreven van de kwaliteitseisen bij het uitvoeren van de werkzaamheden, zowel de opdrachtgevers indachtig als de klanten

- Het contacteren van de werkplekverantwoordelijke bij onregelmatigheden

- Het helpen van de aansluiter bij aansluitwerken

2.3. Vereiste attesten

2.3.1. Wettelijk verplicht

Geen wettelijke attesten

2.3.2. Vereist

BA4 (Bron: AREI)

Een BA4 attest krijg je als je weet welke risico's verbonden zijn aan het werken aan elektrische installaties in exploitatie. Personen met een BA4 attest (een "gewaarschuwd" persoon) zijn ofwel voldoende onderricht of staan permanent onder toezicht van een vakbekwaam persoon tijdens het uitvoeren van hun opdracht. Het is de werkgever die een persoon al dan niet BA4 verklaart. Dit kan na het volgen van een opleiding of na informatieverstrekking door de werkgever zelf.

Voor het uitoefenen van bepaalde werkzaamheden en/of risicovolle taken zijn bepaalde attesten en/of certificaten vereist, zoals attest veilig werken