De bijdrage van evaluatie en beoordeling tot kwaliteitsverbetering, gelijkheid en effectiviteit van het onderwijs op micro-, meso- en macroniveau is een hot issue en beroert veel beleidsmakers en praktijkmensen.
Met het oog op de organisatie van internationale landenstudies door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) stelt een onderzoeksteam een Vlaams achtergrondrapport samen over die thema’s. Aan de hand van literatuuronderzoek beschrijft het team de Vlaamse stand van zaken ten aanzien van de vooropgestelde evaluatiethema’s. Vervolgens brengt het team via individuele diepte-interviews en daaropvolgende focusgroepsgesprekken de standpunten van relevante stakeholders ten aanzien van de vooropgestelde thema’s in kaart. Het achtergrondrapport geeft een gedetailleerde beschrijving van de systemen van evaluatie en assessment in het Vlaamse onderwijs. De focus van het rapport ligt op het leerplichtonderwijs, maar, waar nodig, legt het team ook de link naar kleuteronderwijs, hoger onderwijs en volwassenenonderwijs. De OESO stelt zowel de thema’s als het theoretisch kader voor de studie ter beschikking. Het succes van de reviewprocedure is immers in sterke mate afhankelijk van de nauwgezetheid waarmee de verschillende deelnemende landenpartners dit gezamenlijke kader hanteren.
De onderzoekers stellen volgende 13 onderzoeksvragen: (1) wat is de rationale voor de huidige aanpak van school assessment?; (2) welke doelstellingen probeert school assessment te bereiken?: (3) wat is het strategisch belang van school assessment in het algemene evaluatiekader?; (4) welke performantiecriteria en standaarden worden gebruikt in de school assessment?; (5) welke instrumenten worden gebruikt om de school assessment uit te voeren?; (6) hoe worden scholen en schoolleiders voorbereid op de assessment?; (7) welke competenties ontwikkelen evaluatoren en geëvalueerden om er voor te zorgen dat de resultaten van de school assessment efficiënt worden gebruikt?; (8) hoe worden de resultaten gebruikt?; (9) zijn er verbanden met ontwikkelingsprocessen in de school en zijn er mogelijkheden voor scholen om hun praktijken te verbeteren?; (10) worden de resultaten gepubliceerd?; (11) hoe staan de verschillende stakeholders tegenover school assessments?; (12) wat zijn de karakteristieken van hun standpunten?; (13) welke beleidsopties worden momenteel overwogen om de effectiviteit van school assessments te verhogen?
Het gehanteerde conceptuele kader bestaat uit 6 gerelateerde evaluatieaspecten: (1) wie is de focus van de evaluatie?; (2) wie voert de evaluatie uit?; (3) wat is de inhoudelijke focus van de evaluatie?; (4) hoe wordt er geëvalueerd?; (5) waarom wordt er geëvalueerd?; en (6) welke stakeholders zijn betrokken bij de evaluatie. Die vragen hebben telkens betrekking op evaluatie op het niveau van systeem, school, leraren en leerlingen.
