Onderwijsonderzoeken

Programme for the International Assessment of Adult Competencies (PIAAC) 2012

Dit onderzoek betreft het Vlaamse luik van een OESO-studie, waarin bij volwassenen verschillende vormen van geletterdheid nagegaan wordt. Vlaanderen doet na meer dan tien jaar opnieuw mee aan een grootschalig internationaal onderzoek naar geletterdheid. Samen met 26 andere landen onderzoeken we de volgende jaren de taalkundige en numerieke vaardigheden van volwassenen. We peilen ook naar de noodzakelijke vaardigheden om mee te draaien in een technologierijke omgeving en op de arbeidsmarkt. Een aantal gegevens vergelijken we bovendien met de cijfers van het International Adult Literacy Survey (IALS), het vorige grote internationale geletterdheidonderzoek waaraan Vlaanderen deelnam. (Opmerking: deel 1 van dit onderzoek werd gefinancierd door het departement Werk & Sociale Economie)

Afgerond

01/01/2011

31/12/2013

Dit onderzoek gaat over het Vlaamse luik van een OESO-studie waarin een onderzoeksteam verschillende vormen van geletterdheid bij volwassenen nagaat. Vlaanderen doet na meer dan 10 jaar opnieuw mee aan een grootschalig internationaal onderzoek naar geletterdheid.
Samen met 26 andere landen onderzoekt het team de volgende jaren de taalkundige en numerieke vaardigheden van volwassenen. Het team test 5000 Vlaamse volwassenen tussen 16 en 65 jaar. Daarnaast peilt het team naar de noodzakelijke vaardigheden die nodig zijn om mee te draaien in een technologierijke omgeving en op de arbeidsmarkt. Het team vergelijkt bovendien een aantal gegevens met de cijfers van de International Adult Literacy Survey (IALS), het vorige grote internationale geletterdheidonderzoek waaraan Vlaanderen deelnam. (Opmerking: het department Werk & Sociale Economie financieerde deel 1 van dit onderzoek).

Tussen 1 augustus 2011 en 31 maart 2012 werden in Vlaanderen 5463 personen tussen 16 en 65 jaar bevraagd. Van deze groep doorliepen er 4983 het volledige interview (vragenlijst plus test). De 480 anderen konden/ wilden omwille van cognitieve problemen (N=42) of taalproblemen (N=438) niet volledig deelnemen aan het onderzoek en werden daarom als “literacy related non-respons” (LRNR) geklasseerd. De geletterdheidsprestaties van Vlaamse volwassenen zitten in de goede middenmoot. 15 procent van de volwassenen is laaggeletterd. Het percentage hooggeletterde Vlamingen bedraagt 13 procent. De prestaties van de zwaksten en de sterksten zijn vergelijkbaar met het OESO-gemiddelde. De Vlaamse gecijferdheidsprestaties zijn significant beter dan het gemiddelde van de OESO-landen. In onze regio is 14 procent van de volwassenen laaggecijferd terwijl het OESO-gemiddelde 19 procent bedraagt. Anderzijds is bijna één op vijf Vlamingen (18 pct) hooggecijferd en dit is opnieuw significant meer dan het OESO-gemiddelde van 13 procent. Binnen het domein “problemen oplossen in technologierijke omgevingen” zijn de resultaten verontrustend. 19 procent Vlaamse volwassenen hebben een laag probleemoplossend vermogen. De probleemgroep is aanzienlijk groter dan in een gemiddeld OESO-land. Aan de andere kant van de schaal bereikt 7 procent van de Vlamingen het hoogste niveau voor probleemoplossen en dat ligt op hetzelfde niveau overheen de OESO-landen. Jongeren scoren hier significant beter dan ouderen, maar dat is over de hele OESO-populatie zo. Deze prestaties zijn des te verontrustender omdat probleemoplossend denken en de ICT-setting waarin de toets is afgenomen heel toekomstgerichte vaardigheden zijn. Het risico op lage vaardigheden hangt in Vlaanderen vooral sterk samen met opleidingsniveau en migratieachtergrond. Zo hebben laaggeschoolden een sterk verhoogd risico op een laag vaardigheidsniveau. Anderzijds vertonen de eerste generatie migranten een verhoogd risico op lage prestaties. Thuistaal en sociaal-economische status zijn ook belangrijke bepalende factoren. Uit de studie blijkt ook het belang van het behalen van een diploma. De kans dat je zonder diploma slecht scoort, is aanzienlijk. Globaal gezien liggen deze PIAAC-resultaten in lijn met de gelijkaardige International Adult Literacy Survey (IALS) van 1996. Dat was het vorige grote internationale geletterdheidsonderzoek waaraan Vlaanderen deelnam. In vergelijking met 1996 is er wel een significante daling van de prestaties van laagstpresterenden. Zowel bij de volwassenen met een diploma secundair onderwijs of hoger liggen de prestaties van de 5 procent laagstpresterenden in PIAAC één vaardigheidsniveau lager dan in IALS. Het PIAAC-onderzoek levert nu nieuwe cijfers om het onderwijsbeleid hierop af te stemmen. De eerste resultaten bevestigen in grote mate de SWOT-analyse die als basis diende voor het masterplan hervorming secundair onderwijs. Voorts bewijzen de resultaten dat integratie van ICT in alle vakken doorheen de ganse leerladder noodzakelijk is. Vorig jaar (april 2012) werden al nieuwe eindtermen ICT voor de basiseducatie ingevoerd en 2007 werden de vakoverschrijdende eindtermen ICT in het basisonderwijs en eerste graad ingevoerd. Verder investeren in ICT blijft heel belangrijk. Ten derde moeten we inzetten op een kwalificatie voor elke jongere. Ten slotte wordt het belang van levenslang leren onderstreept. Momenteel loopt het proces om te komen tot een versterking van levenslang leren via een veranderd en gemoderniseerd volwassenenonderwijs.

volwassenenonderwijs

Internationaal vergelijkend onderzoek en projecten