Onderwijsonderzoeken

Titel
OESO Review Resources in Higher Education
Korte omschrijving
Dit is een OESO-rapport in het kader van het project ‘Resources in Higher Education’ .
Status
Afgerond
Startdatum
01/06/2021
Einddatum
01/12/2021
Omschrijving van het onderzoeksopzet

Het onderwijsdirectoraat van de OESO voert in opdracht van Vlaanderen het project ‘Resources in Higher Education’ uit. Dit project handelt over de wijze waarop omkadering en werkingsmiddelen in het hoger onderwijs in de deelnemende landen worden gegenereerd, gealloceerd en beheerd. Het gaat over onderwijs van de graduaatsopleidingen tot en met de doctoraatsopleidingen (ISCED 5 tot en met 8) in zowel de publieke als private instellingen. Men wil zowel private als publieke middelen en de middelen bestemd voor onderzoek dan wel onderwijs bekijken. De doelstelling van het project is om de beleidsontwikkeling en besluitvorming binnen een OESO-lidstaat te ondersteunen met een externe analyse van het systeem, waarbij aandacht is voor internationale data en voorbeelden uit andere OESO-lidstaten. Het project kijkt daarbij specifiek naar de toekenning en besteding van financiële en personele middelen in het hoger onderwijs.

De doelstelling van dit project is drieledig: 

  • vergelijken van het beleid m.b.t. de financiering van hogeronderwijssystemen tussen verschillende OESO-lidstaten,
  • extern perspectief bieden op de sterktes en uitdagingen van het hogeronderwijssysteem
  • bijdragen tot een bredere kennisbasis en kennisuitwisseling tussen de deelnemende partijen

Het onderzoek wordt uitgevoerd door de OESO op basis van hun framework. Het onderzoek in Vlaanderen gebeurt op basis van een documentanalyse, een analyse van internationale databanken en geselecteerde gegevens en interviews met de verschillende stakeholders. 

Omschrijving van de onderzoeksresultaten

De Vlaamse Gemeenschap van België heeft een gediversifieerd publiek gefinancierd hogeronderwijssysteem, met vijf universiteiten en 16 hogescholen. Dit netwerk van instellingen en hun uitgebreide aanbod van programma's hebben grote delen van de samenleving een ruime toegang tot hoger onderwijs gegeven, waardoor de Vlaamse Gemeenschap een hoge participatiegraad in het tertiair onderwijs kon bereiken. De recente overdracht van de opleidingen van het hoger beroepsonderijs van het korte type (de huidige graduaatsopleidingen) van de sector van het volwassenenonderwijs naar de hogescholen heeft de omvang en het bereik van het hogeronderwijssysteem verder verruimd. In het voorbije decennium heeft het academisch personeel aan de Vlaamse universiteiten het aantal publicaties vanuit het Vlaamse onderzoekssysteem beduidend opgedreven. De Vlaamse Gemeenschap is nu een van de beste presterende OESO-leden in termen van onderzoeksproductiviteit en citatie-impact.

De gemiddelde uitgaven per student aan de instellingen voor hoger onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap liggen ongeveer 30% boven het gemiddelde van de OESO, op gelijke hoogte met Oostenrijk en Nederland. Circa 85% van de totale uitgaven voor hoger onderwijs wordt door de overheid gefinancierd. De Vlaamse overheid gebruikt zorgvuldig ontworpen formules, waarin outputvariabelen opgenomen zijn, om werkings- en onderzoeksmiddelen aan de instellingen toe te kennen. In de recente jaren heeft ze haar investeringen in onderzoek beduidend verhoogd. De financiering van de werkingsmiddelen hebben echter geen volledig gelijke tred gehouden met de toenemende aantal inschrijvingen in het afgelopen decennium, dat in combinatie met een grotendeels open toelatingssysteem de budgetten van de instellingen onder druk zet. Er bestaan bovendien uitdagingen in een aantal domeinen, zoals de studievoortgang en de voltooiingscijfers, de steun aan het onderzoek in de hogescholen, het genderevenwicht in de hogere rangen van de universiteiten en het vermogen van het systeem om op de groeiende vraag naar levenslang leren te antwoorden.

Via deze link kan u een Nederlandstalige samenvatting vinden van het samenvattende hoofdstuk. Het eindrapport (Engelstalig) kan u hier of hier vinden. Dit onderzoek werd in samenwerking met het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie uitgevoerd. Op 12 januari 2022 stelde de OESO haar rapport voor tijdens een online seminarie. De presentatie kan u hier vinden.

Thema
Internationaal vergelijkend onderzoek en projecten