Onderwijsonderzoeken

Titel
Versterking van het welzijnsbeleid in scholen: ontwikkeling van een wetenschappelijk onderbouwde beleidsinterventies
Korte omschrijving
Er is nood aan een onderbouwd kader voor kwaliteitsvol welzijnsbeleid, gelinkt aan strategisch personeelsbeleid in Vlaamse scholen. Zulke theoretische kennis kan dan versterkt en geconcretiseerd worden in een instrumentarium met methodieken en instrumenten, waarmee betrokkenen uit het onderwijs aan de slag kunnen.
Status
Afgerond
Startdatum
01/04/2021
Einddatum
28/02/2022
Omschrijving van het onderzoeksopzet

De voorbije decennia hebben onderzoekers internationaal gewezen op het progressief veeleisende en complexe karakter van het lerarenberoep. Dit maakt van het onderwijs een erg stressgevoelige sector zo blijkt uit divers onderzoek. Het is dus van cruciaal belang dat we in Vlaanderen inzetten op maatregelen om de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep te verhogen en onderwijsprofessionals (leraren, schoolleiders, ondersteunend personeel, …) in het beroep te houden.

Een goed en gericht welzijnsbeleid dat o.a. inzet op de psychosociale aspecten van het werk in scholen is hierbij noodzakelijk, maar schoolleiders en schoolbesturen hebben nood aan ondersteuning, zowel in de vorm van inzichten op theoretisch vlak als in de vorm van instrumenten of methoden om daadwerkelijk mee aan de slag te gaan om zo’n beleid uit te stippelen én om te gebruiken in dat beleid. De ondersteuning op theoretisch vlak bestaat enerzijds uit het verkrijgen van inzichten in factoren uit de werkomgeving en werksituatie die bijdragen aan stress en welbevinden.

Er is nood aan een onderbouwd kader voor kwaliteitsvol welzijnsbeleid, gelinkt aan strategisch personeelsbeleid in Vlaamse scholen. Zulke theoretische kennis kan dan versterkt en geconcretiseerd worden in een instrumentarium met methodieken en instrumenten, waarmee betrokkenen uit het onderwijs aan de slag kunnen. Dit instrumentarium is geënt op een inventaris van bestaande instrumenten en goede praktijken, binnen en buiten het onderwijs. Deze worden getoetst aan de theoretische uitgangspunten en vervolgens waar nodig ‘vertaald’ naar de onderwijscontext. Om te verzekeren dat dit een bruikbaar en duurzaam instrumentarium wordt, zal dit gebeuren in afstemming met potentiële gebruikers of hun vertegenwoordigers.

Omschrijving van de onderzoeksresultaten

Dit onderzoek heeft geleid tot volgende output:

  1. Een wetenschappelijk rapport dat inzichten biedt in de factoren uit de werkomgeving en werksituatie die bijdragen aan stress en welbevinden bij onderwijspersoneel. Men vertrekt hierbij van het Job demands-resources model – één van de meest gebruikte modellen om factoren met betrekking tot job stress en welbevinden van werknemers te verklaren - en het model van de 5A’s. Het rapport legt ook het verband met het strategisch personeelsbeleid in scholen aan de hand van vijf personeelspraktijken: (1) rekrutering en selectie, (2) opdrachttoewijzing, (3) personeelsevaluatie, (4) professionele ontwikkeling en (5) waardering en beloning.
     
  2. Een inspiratiegids waarin zijn opgenomen:
  • een kennisbasis over een kwaliteitsvol psychosociaal welzijnsbeleid als onderdeel van een strategisch personeelsbeleid;
  • een instrumentarium dat methodieken en instrumenten bevat die heel concreet ingezet kunnen worden om het psychosociaal welzijnsbeleid als onderdeel van het strategisch personeelsbeleid  vorm te geven. Het instrumentarium is geënt op een inventaris van bestaande instrumenten en kwam tot stand via een combinatie van deskresearch, interviews en focusgroepen met relevante betrokkenen. Scholen kunnen de instrumenten en methodieken uit het instrumentarium inzetten op basis van hun eigen noden en hun eigen specifieke welzijns- en personeelsbeleid.

Er werd in het kader van dit onderzoek op 17 maart 2023 een webinar georganiseerd. Bekijk de presentatie of download de PowerPoint

Promotor
  • Devos Geert (Universiteit Gent)
  • Vanblaere Benedicte (Arteveldehogeschool)
  • Tuytens Melissa (Universiteit Gent)
Thema
Ad hoc