Onderwijsonderzoeken

Titel
OBPWO 21.04 Conceptualiseren, ontwikkelen en valideren van een professionaliseringstool evaluatie.
Korte omschrijving
Dit project beoogt de ontwikkeling van een gevalideerde professionaliseringstool om leraren en schoolleiders verder vertrouwd te maken met de principes van sterke evaluatiepraktijken en krachtig evaluatiebeleid.
Status
Afgerond
Startdatum
01/06/2021
Einddatum
31/05/2023
Omschrijving van het onderzoeksopzet

Dit project beoogt de ontwikkeling van een gevalideerde professionaliseringstool om leraren en schoolleiders verder vertrouwd te maken met de principes van sterke evaluatiepraktijken en krachtig evaluatiebeleid. In de uitrol van dit projectvoorstel worden drie doelen onderscheiden: een conceptueel doel, een ontwikkeldoel en een praktijktoets. Het conceptuele doel brengt literatuurstudie, theorie en gekende goede praktijken inzake leerlingenevaluatie bij elkaar om tot een evidence-informed raamwerk te komen dat zowel op klasniveau als op schoolniveau sleutelelementen rond doeltreffende leerlingenevaluatie belicht. Dit dient vervolgens als startpunt voor het ontwikkeldoel waarbij een professionaliseringstool ontwikkeld wordt. Via herhaaldelijke en gerichte praktijktoetsen (focusgroepgesprekken met leraren en schoolleiders) bij verschillende fases van de ontwikkeling van de professionaliseringstool, willen de onderzoekers tot een gevalideerde tool komen die inspeelt op concrete noden uit het onderwijsveld. De praktijktoetsing zal ook inzicht bieden in de belemmerende en bevorderende factoren die gepaard gaan met evaluatie, de handelingsbekwaamheid van leraren en scholen, het gebruik van data voor monitoring van leerwinst en -progressie, evaluatie in context van afstandsleren, en de rol van gestandaardiseerde toetsen.

Omschrijving van de onderzoeksresultaten

Leerlingenevaluatie neemt een centrale plaats in de dagelijkse onderwijspraktijk en binnen het bredere kader van onderwijskwaliteit. In dit project werd een online professionaliseringstool ontwikkeld om leraren en schoolleiders verder vertrouwd te maken met de principes van een sterke evaluatiepraktijk en een krachtig evaluatiebeleid. Concreet werden drie doelen nagestreefd: het ontwikkelen van een conceptueel kader, het ontwerpen van een webgebaseerde professionaliseringstool en een praktijktoets.

Op basis van wetenschappelijke literatuur over effectieve evaluatie, effectieve beleidsvoering en effectieve professionalisering werden de conceptuele kaders gedefinieerd. Deze kaders liggen aan de basis van de ontwikkeling van een webgebaseerde, interactieve tool die beschikbaar is via de website www.proev.be. Op de website worden concrete methodieken aangeboden voor de klas. Concreet wil Proev leraren en schoolteams helpen om 

  • te verhelderen wat wordt verwacht van leerlingen;
  • doelgericht na te gaan wat leerlingen kennen en kunnen;
  • data te beoordelen en te interpreteren;
  • feedback te geven die het leren optimaliseert;
  • en op basis van die data en feedback vervolgacties te ondernemen.

Vanuit de concrete methodieken biedt de tool meer informatie over de achterliggende wetenschappelijke inzichten en over hoe leerlingen tot leren komen. Via een zelfscan kunnen gebruikers hun huidige evaluatiepraktijk in kaart brengen om vervolgens op een doelgerichte manier met de vele materialen aan de slag te gaan. 

Daarnaast biedt Proev ook een werkwijze voor het verder uitwerken van een krachtig evaluatiebeleid. Hiervoor wordt een procesmatige werkwijze aangereikt om binnen de school een professionaliseringstraject rond evaluatie uit te rollen.

In dit project werden via herhaaldelijke praktijktoetsen informatie en feedback verzameld bij leraren, schoolleiders, pedagogisch begeleiders, lerarenopleiders en onderwijsonderzoekers. De resultaten van de praktijktoetsen werden verwerkt in de opbouw en verdere uitwerking van de tool en de concrete methodieken. Op die manier wil Proev maximaal inspelen op concrete leerbehoeften van leraren en schoolteams en hen op een effectieve manier ondersteunen bij het professionaliseren in het evalueren van leerlingen en het uitbouwen van een krachtig evaluatiebeleid.

Naast de professionaliseringstool is ook een wetenschappelijk rapport beschikbaar waarin de conceptuele kaders, de aanpak van de ontwikkeling van de website en de methode en resultaten van de praktijktoets in detail worden beschreven.

Promotor
Montero Perez Maribel (Universiteit Gent)
Thema
OBPWO