Onderwijsonderzoeken

OBPWO 22.06 Onderzoek naar de effectief klasmanagement en een veilig klasklimaat dat leren ondersteunt: van grenzen stellen tot verbinden

Handvatten om een klasklimaat te creëren dat leren ondersteunt en om de prevalentie van storend gedrag te verminderen (OBPWO themazetting 2022)

Afgerond

01/10/2022

30/09/2024

Dit onderzoek is gericht op het voorkomen van ordeverstoring en het reduceren van de prevalentie van storend gedrag van leerlingen in het Vlaamse gewoon basis- en secundair onderwijs. Het project beoogt twee doelen. Vooreerst maken de onderzoekers een wetenschappelijke analyse van belangrijke kenmerken van een klasklimaat dat leren ondersteunt en storend gedrag van leerlingen voorkomt. Daarbij hebben ze ook aandacht voor de hefbomen en drempels voor de ontwikkeling van zulk een klasklimaat en op welke manier factoren op macro-, school- en klasniveau hierin een rolspelen.

Daarnaast zetten de onderzoekers sterk in op praktijkgerichte valorisatie en werken ze een praktijkboek uit. Voor de realisatie van het eerste doel, zetten ze een uitgebreide literatuurstudie op (met driefasen). Op basis van dit cyclische proces werken ze een eerste versie van theoretisch raamwerk uit. Het theoretische raamwerk toetsen ze af aan de Vlaamse en internationale praktijk. Ze zetten daarvoor focusgroepen op met relevante actoren in Vlaanderen (schoolteams, directies, ondersteuners, lerarenopleiders en wetenschappers).

Daarnaast bespreken de onderzoekers het raamwerk en de uitdagingen die ze ondervinden in Vlaanderen ook met actoren van onderwijssystemen in het buitenland waar – althans volgens TALIS resultaten –minder problemen op het vlak van klasmanagement ervaren worden. Na bijsturing en toetsing van het theoretisch raamwerk, maken ze een selectie van minstens 10 concrete praktijken en zoeken ze scholen waarin deze praktijk zinvol wordt toegepast. De onderzoekers streven naar concrete praktijken over diverse onderwijsniveaus en contexten heen, die verwijzen naar diverse essentiële kenmerken/bouwstenen en hefbomen uit het theoretisch raamwerk. Ze voorzien één schoolbezoek per praktijk, waarbij ze deze praktijk rijk beschrijven. De onderzoekers inventariseren ervaringen met deze praktijk van diverse stakeholders (schoolteams, leerlingen en externen) via diepte-interviews, focusgroepsgesprekken en indien zinvol observaties. Ze peilen in de gesprekken ook naar het voorafgaande proces en naar kritische succesfactoren en (Vlaamse) randvoorwaarden, met oog op het formuleren van aanbevelingen voor implementatie. De inzichten uit dit casestudie-onderzoek vormen de basis voor het praktijkboek. Het project resulteert in twee wetenschappelijke rapporten, een praktijkgerichte gids en aanbevelingen voor implementatie in Vlaamse scholen, lerarenopleiding, professionalisering in het onderwijsveld (CLB, pedagogische begeleidingsdiensten, ondersteuningsnetwerken, ...) en voor samenwerking met andere relevante actoren.

OBPWO