Onderwijsonderzoeken

Titel
SONO 3.3 Studiekostenmonitor: afname en analyses
Korte omschrijving
Onderzoekslijn 3.3
Status
Afgerond
Startdatum
01/07/2016
Einddatum
30/08/2020
Omschrijving van het onderzoeksopzet

De overheid besteedt aanzienlijke bedragen aan het onderwijs. Daarnaast heeft deelname ook voor de deelnemer een duidelijke kost. Bovendien blijkt uit voorgaand onderzoek dat deze studiekosten zich volgens een geheel eigen dynamiek ontwikkelen. Opdat instrumenten van studiefinanciering (studietoelagen) voldoende afgestemd blijven op de werkelijke studiekosten, is het dan ook noodzakelijk om regelmatig een betrouwbare schatting van de studiekosten te maken. Dit onderzoek geeft een antwoord op volgende vragen:

  • Wat zijn de private kosten die verbonden zijn aan onderwijsdeelname op verschillende onderwijsniveau’s?
  • Hoe ziet de samenstelling van die kosten eruit? Wat is de omvang van de eigenlijke ‘studiekosten’ en van de ‘andere’ uitgaven?
  • In welke mate verschillen de kosten in functie van
  • de opleidingskenmerken zoals bv. het niveau, de studiegebieden en –opleidingen en leerjaren?
  • specifieke instellingskenmerken zoals bv. de instellingsgrootte, verstedelijkingsgraad, net, het aanbod en de socio-economische samenstelling van de schoolbevolking?
  • gezinskenmerken zoals bv. de sociaal-economische status, aantal kinderen, rang van het kind in het gezin, één-oudergezinnen versus twee-oudergezinnen?
  • Wat is de evolutie van de studiekosten over de tijd heen?

In dit onderzoek wordt vertrokken van de resultaten van de studiekostenmonitor waarin voor 8 verschillende onderwijsniveaus (gewoon en buitengewoon BaO en So, Hoger onderwijs en Hoger beroepsonderwijs, Deeltijds beroepssecundair onderwijs en de diplomagerichte opleidingen in het volwassenenonderwijs) aangepaste instrumenten ontwikkeld en getest werden. Dit onderzoek maakt gebruik van een dubbel bevragingsmoment (enquête en follow-up enquête).

Omschrijving van de onderzoeksresultaten

In deze onderzoekslijn zijn verschillende rapporten gepubliceerd. Deze staan hieronder opgelijst. Na de titel van het rapport staat de link naar het eigenlijke rapport. De rapporten staan ook allemaal onderaan deze pagina. Een korte samenvatting van elk rapport kan in dit document gevonden worden.

  • Onderzoeksrapport Studiekosten in het hoger onderwijs (SONO/2020/OL3.3/2): tijdens het academiejaar 2018-2019 beantwoordden 1092 studenten vragen over studiekosten en 349 studenten over leefkosten. 
  • onderzoeksrapport Studiekosten in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs (SONO/2020/OL3.3/1): de monitor werd afgenomen bij 794 ouders van leerlingen uit 83 scholen in het gewoon secundair onderwijs in de schooljaren 2017-2018 en 2018-2019.
  • onderzoeksrapport Omvang en samenstelling van de studiekosten in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (SONO/2019/OL3.3/5): de monitor verzamelt de onderwijskosten van 101 leerlingen in 16 opleidingen en 8 centra voor deeltijds onderwijs in het schooljaar 2017-2018.
  • onderzoeksrapport Studiekosten in het buitengewoon secundair onderwijs (SONO/2019/OL3.3/4): de monitor werd afgenomen bij ouders van 168 leerlingen uit 24 scholen in het buitengewoon secundair onderwijs in het schooljaar 2017-2018.
  • onderzoeksrapport Studiekosten in het buitengewoon lager onderwijs (SONO/2019/OL3.3/3): de monitor werd afgenomen tijdens het schooljaar 2017-2018 bij de ouders van 230 leerlingen uit 27 scholen.
  • onderzoeksrapport Studiekosten in het basisonderwijs  (SONO/2019/OL3.3/2): de monitor werd tijdens het schooljaar 2017-2018 afgenomen bij 1060 ouders van leerlingen uit 74 scholen in het gewoon basisonderwijs.
  • Onderzoeksrapport Studiekosten in de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs (SONO/2019.OL3.3/1): de monitor werd bij ouders van 442 leerlingen uit de eerste graad van het secundair onderwijs van 75 scholen afgenomen in het schooljaar 2017-2018.
Onderwijsniveau
  • buitengewoon secundair onderwijs
  • kleuteronderwijs
  • buitengewoon basisonderwijs
  • lager onderwijs
  • secundair onderwijs
  • volwassenenonderwijs
  • hoger onderwijs
Thema
Steunpunt SONO
Themalijn
Onderzoeksdomein 3: De organisatie van het onderwijs