Onderwijsonderzoeken

Ontwikkeling van een Vlaamse capaciteitsmonitor leerplichtonderwijs

In 2012 werd een haalbaarheidsstudie voor een capaciteitsmonitor leerplichtonderwijs afgerond. Deze studie leidde tot aanbevelingen voor de constructie van prognosemodellen. Prognosemodellen zijn nodig voor het voorspellen van de toekomstige onderwijsvraag, en worden beïnvloed door onder andere demografische ontwikkelingen, schoolkeuze en het voorziene aanbod. Dit onderzoek leidde ook tot gebruikersinzichten omtrent een Vlaams capaciteitsmonitor gekoppeld aan een lokale uitrol. Meer informatie is te vinden op http://www.ond.vlaanderen.be/obpwo/ rapporten/Haalbaarheidsonderzoek_monitoringsysteem_capaciteitesbehoeften_leerplichtonderwijs_eindrapport.pdf.

Afgerond

01/12/2013

31/05/2015

De capaciteitsmonitor zal minstens 3 prognosemodellen omvatten: basisonderwijs, secundair onderwijs en buitengewoon onderwijs.

Voor het secundair onderwijs is er extra aandacht nodig voor de voorspelling van de vraag naar capaciteit gezien onder meer de hogere mobiliteit van leerlingen en de haalbaarheidsstudie.

De realiteitswaarde van prognoses die steunen op historische reeksen van schoolkeuze kan verminderen onder invloed van de geplande structuurhervorming in het secundair onderwijs. Voor een inschatting van de eventuele impact van de hervorming van het secundair onderwijs verwijzen we naar het masterplan Hervorming Secundair Onderwijs (http://www.vlaamsparlement.be/vp/pdf/20122013/masterplan_ hervorming_so.pdf).

In het buitengewoon onderwijs dient er extra aandacht te gaan naar de aparte noden van de scholen en naar hun specifieke ruimtelijke spreiding.

Ten slotte neemt het Brussel Hoofdstedelijk Gewest een speciale plaats in. Gezien de onvermijdelijk parallelle capaciteitsbehoeften in het Franstalig onderwijs in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan de onderzoeksopdracht voor het Nederlandstalig onderwijs in opdracht van de Vlaamse overheid in het beste geval een partiële inschatting opleveren.

Bevolkingsprognoses geven aan dat de kentering van het vruchtbaarheidscijfer samen met de hogere verwachte migratie zal leiden tot een versterkte vernieuwing en verkleuring van de samenleving. Voor het kleuteronderwijs en basisonderwijs zijn de gevolgen van die versterkte vernieuwing reeds enkele jaren zichtbaar in de vorm van een structurele groei van de leerlingaantallen. Hierbij zien we ook regionale verschillen, wat duidelijk geïllustreerd wordt met de inschrijvingsproblematiek in verschillende steden. Deze groei van leerlingen, vooral in steden, en het effect op scholenbouw en schoolinfrastructuur, staat beter gekend als de capaciteitsproblematiek.

Om te weten wat op ons afkomt, werd vanuit de Vlaamse Overheid een capaciteitsmonitor ontwikkeld. Centraal in de capaciteitsmonitor staat de vergelijking van de verwachte vraag met de verwachte toekomstige aanbodcapaciteit. De capaciteitsmonitor geeft op basis van de vraagprognoses een duidelijk indicatie van de potentiële capaciteitsuitdagingen voor de komende jaren en lijkt dan ook een sterk en objectief beleidsinstrument te kunnen zijn in het kader van de capaciteitsproblematiek.

Ad hoc