Onderwijsonderzoeken

Titel
SONO 1.4 M-decreet in de Vlaamse scholen: praktijken en achterliggende processen en mechanismen
Korte omschrijving
Onderzoekslijn 1.4
Status
Afgerond
Startdatum
01/09/2016
Einddatum
31/08/2020
Omschrijving van het onderzoeksopzet

Het M-decreet wil meer kinderen met specifieke onderwijsbehoeften een plaats bieden in het gewoon onderwijs en stuurt aan op een meer inclusief onderwijssysteem. Deze onderzoek ontwikkelt wetenschappelijk onderbouwde inzichten in de wijze waarop het M-decreet vorm krijgt in het Vlaamse onderwijs.

Volgende onderzoeksvragen staan centraal:

  • Hoe krijgt de implementatie van het M-decreet vorm?
  • Worden de beoogde doelen van het M-decreet gerealiseerd op macro-, meso- en microniveau?
  • Wat is de impact van het M-decreet op leerlingen, ouders, leraren en scholen gewoon en buitengewoon onderwijs, CLB-medewerkers, op processen van doorverwijzing en op de ontwikkeling van zorgbeleid en –praktijk in scholen?
  • Treden er onbedoelde en ongewenste neveneffecten op en zijn hier verklaringen voor?

Dit onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van een jaarlijkse monitoring (uitgevoerd door de Vlaamse overheid), een gerichte kwantitatieve dataverzameling en longitudinaal case studie onderzoek.

 

Omschrijving van de onderzoeksresultaten

Het eerste rapport (SONO/2017.OL1.4/2) is een reviewstudie over inclusief onderwijs. Er worden in deze studie 5 thema’s besproken: attitudes, de professionele ontwikkeling van leraren, goede praktijken, participatie van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (SOB) en reflecties op het uitvoeren van onderzoek over inclusief onderwijs.

In het tweede rapport (SONO/2018.OL1.4/1) wordt de  implementatie  van  het  M-decreet  bestudeerd. Hiervoor werd casestudieonderzoek in 20 scholen (10 lagere en 10 secundaire scholen) uitgevoerd. 

Het derde rapport (SONO/2019.OL1.4/2) analyseert percepties van schoolteamleden uit het gewoon onderwijs over de implementatie van het M-decreet, geïntegreerde zorg en inclusie. Er werd gebruik gemaakt van een surveyonderzoek (84 scholen in het basisonderwijs en 69 in het secundair onderwijs), waarvan een deel aan gelijkaardig onderzoek (zorgbeleid) deel nam in het verleden. Het onderzoek geeft aan dat er aanwijzingen zijn voor een evolutie richting meer inclusief onderwijs (bereidheid, procedures, structuren en praktijken). Toch stellen personeelsleden zich kritisch op ten aanzien van de haalbaarheid voor zichzelf en de school van inclusief onderwijs.

In het kader van de vrije ruimte 2019 werd ook een casestudie-onderzoek gedaan naar de ervaringen van ouders en leerlingen met ondersteuning. Dit onderzoek staat hier.

Een vierde rapport (SONO/2020.OL1.4/1) beschrijft de aanpak en resultaten van een survey bij 598 leraren/paramedici/ondersteuners en 71 directieleden/zorgverantwoordelijken uit 20 scholen buitengewoon basisonderwijs en 20 scholen buitengewoon secundair onderwijs. 

Een vijfde rapport (SONO/2020.OL1.4/2) analyseert aan de hand van een survey de doelmatigheidsbeleving van leraren tegenover leerlingen met en zonder specifieke onderwijsbehoeften en of deze de ondersteuning beïnvloedt.

Een zesde rapport (SONO/2020.OL1.4/3) gaat over welke dimensies van leiderschap en welke kenmerken van effectieve professionaliseringsinitiatieven geassocieerd worden met de bereidheid van leden van het schoolteam om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in hun school op te nemen. De onderzoekers maakten gebruik van casestudieonderzoek in 10 scholen van het basisonderwijs en 10 van het secundair onderwijs.

In het syntheserapport worden de inzichten en resultaten van de verschillende onderzoeken samengebracht. 

Onderwijsniveau
  • secundair onderwijs
  • lager onderwijs
Thema
Steunpunt SONO
Themalijn
Onderzoeksdomein 1b: De lerende