1.
Inleiding
De twee besluiten van de Vlaamse Regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst", respectievelijk domeinen “Muziek”, “Woordkunst-drama” en “Dans”, worden regelmatig geactualiseerd. In punt 5 van deze omzendbrief vindt u daar toelichting over.
2.
Toepassingsgebied van deze omzendbrief
Deze omzendbrief is van toepassing op de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel en van het ondersteunend personeel van de instellingen voor deeltijds kunstonderwijs, gefinancierd of gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap.
Ook de personeelsleden van een kunstacademie, met inbegrip van de directeur en de personeelsleden die aangesteld zijn met uren-leraar voor beleidsondersteuning, vallen met ingang van 1 september 2018 onder het toepassingsgebied van deze omzendbrief.
3.
Inhoud van deze omzendbrief
Deze omzendbrief omvat vier onderdelen.
- Een algemeen gedeelte over de bekwaamheidsbewijzen (punt 4) handelt over de algemene principes en definities.
- Een specifiek gedeelte (punt 5) licht recente vernieuwingen en aandachtspunten toe.
- De wijzigingen en aandachtspunten die in vorige schooljaren bij omzendbrief meegedeeld werden, kunt u terugvinden via punt 6. Ook de wijzigingen die ingingen in het schooljaar 2018-2019 zijn naar deze sectie verhuisd.
- Ten slotte vindt u in punt 7 de link naar de website bekwaamheidsbewijzen deeltijds kunstonderwijs en in punt 8 de link naar de bijlage (aanvraagformulier artistieke ervaring).
4.
De bekwaamheidsbewijzen in het deeltijds kunstonderwijs
4.1.
Wat is een bekwaamheidsbewijs?
De Vlaamse regering bepaalt de bekwaamheidsbewijzen die toegang verlenen tot de ambten in het deeltijds kunstonderwijs, en voor het ambt van leraar de vakken.
Als bekwaamheidsbewijs geldt een 'basisdiploma', meestal aangevuld met een 'bewijs van pedagogische bekwaamheid' (BPB). In uitzonderlijke gevallen kan 'artistieke ervaring' een bekwaamheidsbewijs vormen.
De Vlaamse regering kan voor elk ambt, en voor het ambt van leraar voor elk vak, naast 'vereiste' ook 'voldoende geachte' en 'andere' bekwaamheidsbewijzen vastleggen. Zij kan daarbij onder andere rekening houden met de situatie op de arbeidsmarkt.
4.2.
Wie reikt het bekwaamheidsbewijs uit?
De studiebewijzen die deel uitmaken van het bekwaamheidsbewijs moeten in principe uitgereikt zijn door een Belgische onderwijsinstelling of examencommissie. Ze kunnen eveneens uitgereikt zijn na het volgen van een opleiding die door wet of decreet gelijkgesteld is met een opleiding aan een Belgische universiteit of een door de staat of door de gemeenschap georganiseerde, gesubsidieerde of erkende onderwijsinstelling.
In het kader van de leertijd kunnen vanaf 1 september 2008in het deeltijds beroepssecundair onderwijs het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs (beroepssecundair onderwijs), het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs (beroepssecundair onderwijs) en het diploma secundair onderwijs (beroepssecundair onderwijs) uitgereikt worden.
Daarnaast komen ook sommige studiebewijzen in aanmerking die afgeleverd worden door erkende centra voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen (Syntra); in het kader van de leertijd kunnen deze centra een aantal studiebewijzen van secundair onderwijs afleveren. Concreet gaat het om:
- het getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs (beroepssecundair onderwijs);
- het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs (beroepssecundair onderwijs);
- het diploma van secundair onderwijs (beroepssecundair onderwijs).
4.3.
Het stelsel van bekwaamheidsbewijzen
De bekwaamheidsbewijzen worden ingedeeld als volgt.
Vereiste bekwaamheidsbewijzen (VE)
Wie voor een ambt of vak een vereist bekwaamheidsbewijs heeft, is specifiek opgeleid om dat ambt uit te oefenen of dat vak te onderwijzen.
Voor de ambten van leraar en directeur, moet het personeelslid steeds over een bewijs van pedagogische bekwaamheid beschikken (daarover meer in punt 4.7.3).
Voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen (VO)
Wie voor een ambt of een vak een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs heeft, is niet specifiek voor dat ambt of vak opgeleid. Voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen zijn ruim omschreven. Niet elke houder van die bekwaamheidsbewijzen is de geschikte persoon voor het ambt, vak of de specialiteit in kwestie, maar sommigen kunnen dat wel zijn. De academies beschikken over de mogelijkheid om bij het toewijzen van opdrachten naast de lesbevoegdheid die door het specifieke diploma gegarandeerd wordt (VE), ook met de andere competenties van het individu rekening te houden: vakbekwaamheid die hij bijvoorbeeld door voortgezette opleiding, persoonlijke studie of ervaring verworven heeft. Het spreekt voor zich dat een aanstelling van een personeelslid op basis van een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs alleen gebeurt met instemming van zowel het personeelslid als de school, waarbij beide partijen overtuigd zijn van de competenties van het personeelslid.
Bij het gebruiken van voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen is het wel van belang rekening te houden met de rechtspositieregeling. Voor voldoend geachte bekwaamheidsbewijzen zijn een aantal bepalingen verschillend van die voor vereiste bekwaamheidsbewijzen; u vindt daarover meer toelichting via punt 6 in de aandachtspunten die meegedeeld werden voor het schooljaar 2002-2003.
Voor de ambten van leraar en directeur moet het personeelslid ook bij voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen telkens over een bewijs van pedagogische bekwaamheid beschikken.
De inrichtende macht kan bij een aanwerving vrij kiezen tussen kandidaten met een vereist bekwaamheidsbewijs of kandidaten met een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs.
Andere bekwaamheidsbewijzen (AND)
Aan personen met een 'ander' bekwaamheidsbewijs, wordt tijdelijk een financiering of subsidiëring verleend.
Een inrichtende macht moet voorrang verlenen aan kandidaten met een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs. Zij kan enkel kandidaten met een 'ander' bekwaamheidsbewijs aanwerven bij wijze van tijdelijke uitzonderingsmaatregel. Daarbij moet de inrichtende macht aan het Ministerie van Onderwijs en Vorming op eer verklaren dat het niet mogelijk was om een houder van een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs aan te werven. In de praktijk gebeurt dit door het aankruisen van het veldje 'geen kandidaat VE/VO' in de elektronische zending.
(Zie omzendbrief: Indiensttreding van een tijdelijk personeelslid in het onderwijs: mededeling aan het departement Onderwijs referentie : PERS/2005/09 van 29/06/2005.)
De inrichtende macht hoeft die verklaring op eer niet af te leggen:
- wanneer de aanstelling van het personeelslid met een 'ander' bekwaamheidsbewijs zich beperkt tot een aanstelling van maximaal 97 dagen;
- wanneer het personeelslid over een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs zou beschikken indien het ook in het bezit zou zijn van een bewijs van pedagogische bekwaamheid. In dat geval hoeft de inrichtende macht de verklaring op eer niet af te leggen gedurende de periode die gelijk is aan de minimumduur nodig om een bewijs van pedagogische bekwaamheid te behalen, vermeerderd met één schooljaar. Die periode loopt vanaf de eerste september volgend op de datum van de eerste aanstelling in het deeltijds kunstonderwijs.
Als de inrichtende macht een personeelslid met een 'ander' bekwaamheidsbewijs aanstelt buiten de twee bovenvermelde gevallen, kan een personeelslid dat een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs bezit en dat zich voor een dergelijke betrekking bij die inrichtende macht kandidaat gesteld heeft, 'verhaal' aantekenen bij de inrichtende macht. Meer informatie hierover vindt u terug in:
- artikel 9 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 9 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
De aanstelling van een personeelslid dat een 'ander' bekwaamheidsbewijs heeft, is beperkt tot het lopende schooljaar. Het personeelslid kan eventueel het volgende schooljaar opnieuw aangesteld worden op basis van een 'ander' bekwaamheidsbewijs als opnieuw aan de hierboven vermelde voorwaarden is voldaan.
Zolang het personeelslid een 'ander' bekwaamheidsbewijs heeft, kan het geen recht op tijdelijke aanstelling van doorlopende duur of vaste benoeming verwerven. De salarisschaal is lager dan bij de vereiste en voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen.
4.4.
Regeling voor buitenlandse diploma's en studiegetuigschriften
Buitenlandse studiebewijzen moeten erkend worden om als een bekwaamheidsbewijs te kunnen gelden. Er zijn 2 soorten erkenning:
- de academische erkenning van buitenlandse diploma's;
De erkenning wordt uitgereikt door NARIC-Vlaanderen.
Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Naric-Vlaanderen. - de professionele erkenning (EER-leerkrachten).
Hiervoor kunnen personeelsleden terecht bij Agodi. Dit is de website met meer informatie.
4.5.
Regeling voor diploma's behaald in de Franse Gemeenschap van België
De diploma's uitgereikt door erkende onderwijsinstellingen in de Franse Gemeenschap van België zijn evenwaardig met de overeenkomstige diploma's die erkende onderwijsinstellingen in Vlaanderen uitreiken. Er is dus geen beslissing tot gelijkwaardigheid nodig voor een diploma van de Franse Gemeenschap in Vlaanderen. Indien gewenst, kan NARIC- Vlaanderen wel een verklarend attest afleveren.
4.6.
Het bekwaamheidsbewijs als bewijs van de vereiste taalkennis van het Nederlands
Vanaf 1 september 2009 is het gehele stelsel van taalkennisvoorwaarden om een betrekking in het onderwijs te kunnen uitoefenen en in aanmerking te komen voor een salaris(toelage) herzien en is het Europees Referentiekader voor Talen van toepassing. De kennis van de onderwijstaal Nederlands kan o.a. aangetoond worden via een Nederlandstalig bekwaamheidsbewijs. Uitgebreide informatie hierover vindt u in de omzendbrief “Vereiste taalkennis bij een aanstelling in het onderwijs” (PERS/2010/01).
4.7.
Hoe het besluit en de bijlagen gebruiken?
De bekwaamheidsbewijzen en bijhorende salarisschalen, zijn per ambt en, voor het ambt van leraar, per vak opgenomen in bijlagen bij de bovenvermelde besluiten van de Vlaamse regering van 31 juli 1990. De inhoud van die bijlagen kunt u ook raadplegen op de website bekwaamheidsbewijzen deeltijds kunstonderwijs.
4.7.1.
Website bekwaamheidsbewijzen deeltijds kunstonderwijs
Een toelichting over de mogelijkheden en zoekopties van de website bekwaamheidsbewijzen deeltijds kunstonderwijs vindt u in de handleiding erbij. De website biedt de mogelijkheid opzoekingen te doen in twee richtingen. Met 'van vak of ambt naar diploma' kunt u per vak of per ambt (voor de andere ambten dan leraar) de aanvaarde bekwaamheidsbewijzen terugvinden. U kunt ook omgekeerd via 'van diploma naar vak of ambt' voor een bekwaamheidsbewijs opzoeken tot welke vakken en ambten dit bekwaamheidsbewijs toegang geeft. Die opzoekingen in beide richtingen doet u afzonderlijk voor de domeinen muziek, woordkunst-drama en dans enerzijds en beeldende en audiovisuele kunst anderzijds.
Bij de vereiste bekwaamheidsbewijzen zijn hoofdzakelijk concrete diploma's opgenomen, zoals bv. diploma hoger kunstonderwijs van de tweede graad fotografie + BPB, diploma van bachelor in het onderwijs secundair onderwijs plastische opvoeding, het diploma van master in de muziek, directie, orkestdirectie + BPB, bachelor (PBA) dans + BPB, het diploma van educatieve master vakdidactiek kunstwetenschappen, het diploma van educatieve master specifieke vakdidactiek muziek: groepsmusiceren, specialisatie jazz-pop-rock: zang enz.
Bij de voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van verzamelbenamingen die verschillende bekwaamheidsbewijzen van een bepaald niveau, of vanaf een bepaald niveau, omvatten, zoals bv. ten minste bachelor + BPB, ten minste master + BPB, diploma van hoger kunstonderwijs van de eerste graad + BPB enz. Concrete diplomabenamingen komen in die categorie van bekwaamheidsbewijzen minder vaak voor.
Als andere bekwaamheidsbewijzen is alleen een minimum diplomaniveau vastgelegd, meestal 'ten minste HSO', ook een verzamelbenaming.
Voor een goed begrip van de bekwaamheidsbewijzen gaan we hierna verder in op de bestanddelen ervan en op de betekenis van de meest gebruikte verzamelbenamingen, zoals ze gedefinieerd zijn in de regelgeving.
4.7.2.
Basisdiploma's
Het overzicht van de aanvaarde basisdiploma's vindt u terug in:
- artikel 6 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 6 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
Deze lijst bevat een reeks studiebewijzen die gerangschikt zijn volgens niveau en gaan van de diploma's uitgereikt door universiteiten tot de studiebewijzen van het niveau hoger secundair onderwijs.
Voor de ambten en vakken in het deeltijds kunstonderwijs komen de basisdiploma's van het hoger kunstonderwijs uiteraard het meest voor in de bekwaamheidsbewijzen.
4.7.3.
Bewijs van pedagogische bekwaamheid (BPB)
Een bewijs van pedagogische bekwaamheid geeft aan dat de houder ervan een lerarenopleiding gevolgd heeft. Als bewijs van pedagogische bekwaamheid komen diverse studiebewijzen in aanmerking. U vindt het overzicht in:
- artikel 3 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 3 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
Diploma's van een geïntegreerde lerarenopleiding, kunnen tegelijkertijd als basisdiploma en als bewijs van pedagogische bekwaamheid gelden, bv. de diploma's van bachelor in het onderwijs, GVSO-groep 1, GLSO kleuteronderwijzer, onderwijzer. Met de hervorming van de lerarenopleidingen behoren ook de nieuwe opleidingen van educatieve master, educatieve bachelor en educatief graduaat met ingang van 1 september 2019 ook tot deze groep diploma’s die als zowel basisdiploma als bewijs van pedagogische bekwaamheid gelden.
Diverse oudere bekwaamheidsgetuigschriften zijn gelijkgesteld met een getuigschrift van pedagogische leergangen en komen bijgevolg ook als bewijs van pedagogische bekwaamheid in aanmerking. Dat geldt ook voor diploma's van laureaat, uitgereikt door een instelling voor hoger muziekonderwijs, in muziekopvoeding, of met de aanvullende vermelding '... en muziekopvoeding', '... en muziekopvoeding van... (specialiteit)' of '... en opvoeding van... (specialiteit)'. U vindt een volledig overzicht van die gelijkstellingen in:
- artikel 8, paragraaf 3 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 8, paragraaf 3 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
4.7.4.
Verzamelbenamingen van bekwaamheidsbewijzen
Hieronder vindt u informatie over de belangrijkste verzamelbenamingen die gebruikt worden in de bekwaamheidsbewijzen. Het volledige overzicht vindt u in:
- artikel 7 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 7 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama " en "Dans".
4.7.4.1.
Ten minste master
De term 'diploma van master’ omvat het diploma van een initiële master, aansluitend bij een bachelor, eventueel na een schakelprogramma.
Met ingang van 1 september 2013 vallen hier ook onder:
- de master, aansluitend op een master (manama);,
- de graden van gediplomeerde in de aanvullende studiën (GAS) en van gediplomeerde in de gespecialiseerde studiën (GGS).
Met ingang van 1 september 2019 wordt hier ook de nieuwe educatieve master onder gerekend.
Onder de definitie 'ten minste master' worden niet alleen de bovenvermelde diploma's van master gerekend maar ook de diploma's van meester, licentiaat, arts, burgerlijk en industrieel ingenieur, hoger technisch of hoger kunstonderwijs van de 3e graad met volledig leerplan, architect, ingenieurarchitect enz.
Voorbeelden van diploma's die voldoen aan de definitie 'ten minste master':
· licentiaat oudheidkunde en kunstgeschiedenis;
· meester in muziek, instrument-zang, optie cello;
· meester in de beeldende kunsten, vrije kunsten, grafiek;
· master in de muziek, instrument-zang, gitaar;
· licentiaat Germaanse filologie
. educatieve master vakdidactiek musicologie
. educatieve master specifieke vakdidactiek: vrije kunsten, specialisatie mixed media.
4.7.4.2.
Ten minste bachelor
De term ‘diploma van bachelor’ omvat diploma’s van :
- professioneel gerichte bachelor, uitgereikt na het volgen van een initiële bacheloropleiding;
- bachelor, aansluitend op een bachelor (vanaf 1 september 2013);
- academisch gerichte bachelor (vanaf 1 september 2013).
Onder de term 'ten minste bachelor' worden in de eerste plaats de bovenvermelde diploma's van bachelor gerekend. Bovendien omvat de verzamelbenaming ook de diploma's van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan, de diploma's van gegradueerde (zowel de vroeger uitgereikte als de nu uitgereikte in het hoger beroepsonderwijs en vanaf 1 september 2019 ook de diploma’s van het educatief graduaat in het secundair onderwijs), diploma's van technisch ingenieur, diploma's van hoger kunstonderwijs van de eerste of tweede graad met volledig leerplan, diploma's van een hogere technische leergang van de tweede graad, ... Ook de hele groep van diploma's die onder de definitie 'ten minste master' vallen, wordt onder ten minste bachelor gerekend.
Voorbeelden van diploma's die voldoen aan de definitie 'ten minste bachelor':
· GVSO-groep 1 uitdieping muzikale opvoeding en basiscluster muzikale opvoeding-Engels;
· gegradueerde in de plastische kunsten;
. educatieve bachelor plastische opvoeding;
· master in de beeldende kunsten, vrije kunsten
. educatief graduaat in het secundair onderwijs onderwijsvak hedendaagse dans.
Opmerking
Onder de definitie van 'ten minste bachelor' vallen niet:
· het diploma of het getuigschrift van het pedagogisch hoger onderwijs van het korte type voor sociale promotie of van het pedagogisch hoger onderwijs voor sociale promotie;
· het pedagogisch getuigschrift, uitgereikt door een centrum voor volwassenenonderwijs;
· het getuigschrift van de middelbare technische normaalleergangen of van de pedagogische leergangen;
· het getuigschrift van pedagogische bekwaamheid dans;
· het diploma van eerste prijs notenleer.
4.7.4.3.
Ten minste HSO
Onder deze definitie vallen onder meer het diploma secundair onderwijs, het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het beroepssecundair onderwijs, het certificaat gerangschikt als TSO3 of BSO3, het diploma van de 4e graad beroepssecundair onderwijs, maar ook het diploma van kandidaat en alle diploma's die onder 'ten minste bachelor' vallen.
Voorbeelden van diploma's die voldoen aan de definitie 'ten minste HSO':
· gehomologeerd diploma algemeen HSO volledig leerplan;
· diploma van secundair kunstonderwijs 3de graad met volledig leerplan; architecturale kunst;
· studiegetuigschrift van het 7de specialisatiejaar beroeps HSO volledig leerplan;
· getuigschrift DKO hogere graad.
4.7.4.4.
Diploma van hoger kunstonderwijs van de eerste graad
Onder deze verzamelbenaming vallen:
- het diploma van het hoger kunstonderwijs van de eerste graad met volledig leerplan;
- het diploma van het hoger kunstonderwijs met volledig leerplan, uitgereikt na een cyclus van ten minste twee studiejaren;
- het diploma van de eerste cyclus, uiterlijk in academiejaar 1994-1995 uitgereikt door een Koninklijk Muziekconservatorium en met uitzondering van het diploma van kandidaat.
Een heel aantal diploma's zijn bovendien met een diploma van hoger kunstonderwijs van de eerste graad gelijkgesteld, bv.:
- een aantal diploma's van eerste prijs uitgereikt door een instelling voor hoger muziekonderwijs;
- diploma's van bachelor, afgeleverd in de studiegebieden architectuur, audiovisuele en beeldende kunst, muziek en dramatische kunst of muziek en podiumkunsten;
- diploma's van bachelor in het onderwijs secundair onderwijs en van educatieve bachelor secundair onderwijs, met vermelding van een van de volgende opleidingseenheden of onderwijsvakken: plastische kunsten, plastische opvoeding, muzikale opvoeding, muzikale vorming, muziekopvoeding, project kunstvakken.
Een volledig overzicht van die gelijkstellingen vindt u in:
- artikel 8, paragrafen 2 en 7 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 8, paragrafen 2 en 9 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
Voorbeelden van diploma's die voldoen aan de definitie 'diploma van hoger kunstonderwijs van de eerste graad':
· het diploma eerste prijs viool;
· het diploma eerste prijs lyrische kunst;
· het diploma eerste prijs kamermuziek;
· het diploma eerste prijs muziekgeschiedenis;
· het diploma eerste prijs toneel;
· basisopleiding van één cyclus VL gegradueerde plastische kunsten;
· het diploma professioneel gerichte bachelor in de dans;
· het diploma professioneel gericht bachelor in de musical;
· het diploma professioneel gericht bachelor in de pop- en rockmuziek
· het diploma van academisch gerichte bachelor in de beeldende kunsten.
4.7.4.5.
Diploma van hoger kunstonderwijs van de tweede graad
Onder deze verzamelbenaming vallen:
- het diploma van het hoger kunstonderwijs van de tweede graad met volledig leerplan;
- het diploma van het hoger kunstonderwijs met volledig leerplan, uitgereikt na een cyclus van ten minste vier studiejaren;
- het diploma van het hoger kunstonderwijs met volledig leerplan, voor 1 september 1969 uitgereikt na een cyclus van ten minste drie studiejaren door een instelling voor de beeldende kunsten;
- het diploma van de tweede cyclus, uiterlijk in academiejaar 1994-1995 uitgereikt door een Koninklijk Muziekconservatorium;
- het laureaatsdiploma, uitgereikt door het Lemmensinstituut in Leuven;
- het laureaatsdiploma, uitgereikt door het Hoger Instituut voor Dramatische Kunst in Antwerpen;
- het diploma van binnenhuisontwerper, uitgereikt na een cyclus van ten minste drie studiejaren door het Provinciaal Hoger Instituut voor Architectuur en Toegepaste Kunsten in Hasselt, het Provinciaal Hoger Architectuurinstituut in Hasselt-Diepenbeek en het Stedelijk Hoger Architectuurinstituut De Bijloke in Gent;
- het diploma van binnenhuisontwerper, behaald voor het academiejaar 1964-1965 en uitgereikt na een cyclus van ten minste drie studiejaren door het Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunst en Stedenbouw in Antwerpen;
Een aantal diploma's zijn bovendien met een diploma van hoger kunstonderwijs van de tweede graad gelijkgesteld, bv. het hoger diploma, het diploma van eerste prijs fuga of contrapunt, uitgereikt door een instelling voor hoger muziekonderwijs. Deze gelijkstellingen vindt u terug in artikel 8, paragraaf 2 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
Daarenboven werkt een vroegere gelijkstelling met een diploma van hoger kunstonderwijs van de tweede graad ook vandaag nog door. Het gaat over de A7/A1-diploma's, de diploma's van de hogere technische scholen met kunstkarakter van de eerste graad en de diploma's van artistiek hoger onderwijs van het korte type, uitgereikt vóór 1 oktober 1982 door St-Lucas Brussel, St-Lucas Gent, het St-Lucaspaviljoen Antwerpen en het St-Maria-instituut Antwerpen. Zij moeten als gelijkwaardig aanzien worden met een diploma van hoger kunstonderwijs van de tweede graad indien afgeleverd door afdelingen, ook al veranderden ze van naam, die voor 1 oktober 1982 werden gerangschikt in het hoger kunstonderwijs van de tweede graad.
Voorbeelden van diploma's die voldoen aan de definitie 'diploma van hoger kunstonderwijs van de tweede graad':
· het hoger diploma piano;
· het diploma eerste prijs fuga;
· het diploma eerste prijs contrapunt;
· diploma van hoger kunstonderwijs VL (4-jarige cyclus) vrije grafiek;
· diploma HOKT VL foto-film uitgereikt door St. Lucas Brussel.
4.7.4.6.
Diploma van hoger kunstonderwijs van de derde graad
Onder deze verzamelbenaming vallen:
- het diploma van hoger kunstonderwijs van de derde graad met volledig leerplan;
- het diploma van voortgezet hoger kunstonderwijs met volledig leerplan;
- het diploma van hoger kunstonderwijs met volledig leerplan, uitgereikt na een cyclus van ten minste vijf studiejaren;
- het laureaatsattest van het Nationaal Hoger Instituut van Antwerpen, verleend na een cyclus van ten minste 5 studiejaren;
- de prijs Lemmens-Tinel, uitgereikt door het Lemmensinstituut in Leuven;
- het diploma van meester, uitgereikt overeenkomstig de wetgeving op het hoger onderwijs;
- het diploma van architect, interieurarchitect;
- het diploma van doctor in de kunsten.
Een heel aantal diploma's zijn bovendien met een diploma van hoger kunstonderwijs van de derde graad gelijkgesteld, bv.
- het diploma van virtuositeit, het diploma van een eerste prijs compositie of orkestdirectie, uitgereikt door een instelling voor hoger muziekonderwijs;
- diploma's van (educatieve) master, afgeleverd in de studiegebieden architectuur, audiovisuele en beeldende kunst, muziek en dramatische kunst, muziek en podiumkunsten.
Een volledig overzicht van die gelijkstellingen vindt u in:
- artikel 8, paragraaf 8 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 8, paragrafen 2 en 10 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
Voorbeelden van diploma's die voldoen aan de definitie 'diploma van hoger kunstonderwijs van de derde graad':
· diploma van hoger kunstonderwijs van de 3de graad beeldhouwen;
· diploma hoger kunstonderwijs VL (5-jarige cyclus) industriële vormgeving;
· het diploma van meester in muziek, muziektheorie + schriftuur;
· het diploma van meester in beeldende kunst, optie Vrije Kunsten: beeldhouwen;
· het diploma van meester in Dramatische kunst, optie toneel;
· het diploma van master in de muziek, instrument/zang, piano;
· het diploma van master in de beeldende kunsten, vrije kunsten, juweelontwerp en edelsmeedkunst;
. het diploma van educatieve master algemene vakdidactiek drama;
· het diploma eerste prijs compositie.
4.7.5.
Studiebewijzen van het volwassenenonderwijs
4.7.5.1.
Algemene regel
Om als basisdiploma in aanmerking te komen moet voor een studiebewijs uitgereikt door een centrum voor volwassenenonderwijs (of het vroegere onderwijs voor sociale promotie) de onderwijscyclus ten minste 900 lestijden hebben omvat. Voor bewijzen van pedagogische bekwaamheid uitgereikt in het volwassenenonderwijs (of het vroegere onderwijs voor sociale promotie) geldt een minimum van 450 lestijden.
4.7.5.2.
Studiebewijzen van het secundair volwassenenonderwijs
Met het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs komt er op termijn voor alle opleidingen secundair volwassenenonderwijs een nieuwe modulaire structuur (opleidingsprofiel). In overeenstemming hiermee zijn er al vanaf 1 september 2007 studiebewijzen van opleidingen secundair onderwijs in het volwassenenonderwijs afgeleverd zonder vermelding van onderwijsvorm en graad.
De bekwaamheidsbewijzen hanteren momenteel wel nog onderwijsvorm en graad bij studiebewijzen van secundair volwassenenonderwijs, bv. bso3, tso2 enz. Om van de nieuwe studiebewijzen de correcte rangschikking te kennen, wordt een tabel als bijlage bij de bekwaamheidsbewijzen gevoegd waarin de rangschikking van de opleiding staat voor modulaire opleidingen die voor 2011 ingevoerd werden (bijlage1 bij deze omzendbrief).
Nieuwe opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs zijn niet meer gerangschikt naar onderwijsvorm en –graad van secundair onderwijs. De studiebewijzen (certificaten en diploma’s) die uitgereikt worden in het modulaire volwassenenonderwijs na het volgen van een nieuwe opleiding, ingevoerd vanaf 1 september 2011, die niet meer gerangschikt zijn als bso2, bso3, bso4, tso2 of tso3, kunnen in aanmerking genomen worden als een bekwaamheidsbewijs. Zij worden gegroepeerd onder de verzamelbenaming ‘ten minste HSO’.
4.7.6.
Erkenning van artistieke ervaring
In uitzonderlijke gevallen kan de artistieke ervaring van een kandidaat-leerkracht kunstvakken als bekwaamheidsbewijs in aanmerking komen. De procedure vindt u terug in:
- artikel 5 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domein "Beeldende en audiovisuele kunst";
- artikel 5 van het besluit van de Vlaamse regering van 31 juli 1990 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, het ondersteunend personeel en van het opvoedend hulppersoneel van de onderwijsinstellingen voor deeltijds kunstonderwijs, domeinen "Muziek", "Woordkunst-drama" en "Dans".
De laatste stap in die procedure is dat de inrichtende macht of haar gemandateerde de beslissing tot erkenning meedeelt aan het ministerie van Onderwijs en Vorming via het formulier (bijlage2), samen met een kopie van het advies dat tot de beslissing aanleiding gegeven heeft.
4.7.7.
Gelijkgestelde uren
Voor bv. een opdracht als pedagogisch coördinator, is er een regeling die erin bestaat dat de inrichtende macht de opdracht gelijkstelt met een bestaand vak, op basis van de bekwaamheidsbewijzen waar het personeelslid over beschikt. Het personeelslid wordt voor die opdracht dan bezoldigd op basis van de salarisschaal voor lesuren in het vak waarmee de opdracht gelijkgesteld is, en wordt geacht in het bezit te zijn van een vereist, een voldoende geacht of een ander bekwaamheidsbewijs, naargelang hij voor het onderwijzen van het gelijkstellingsvak in het bezit zou zijn van een vereist, een voldoende geacht of een ander bekwaamheidsbewijs.
5.
Aandachtspunten voor het schooljaar 2024-2025
5.1.
Opname nieuwe studiebewijzen 7e jaren secundair onderwijs
Ten gevolge de modernisering van het secundair onderwijs worden op het einde van het schooljaar 2023-2024 nieuwe types van studiebewijzen in de 7e jaren secundair onderwijs uitgereikt. Het gaat om volgende studiebewijzen:
- het certificaat van een zevende leerjaar tso;
- het certificaat van een zevende leerjaar kso;
- het studiegetuigschrift van het derde leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs, ingericht onder de vorm van een zevende leerjaar gericht op instroom arbeidsmarkt.
Deze studiebewijzen worden toegevoegd aan de lijst van basisdiploma’s waarmee iemand mee in dienst kan treden en worden respectievelijk opgenomen onder de noemer ‘HSTO’, ‘HSKO’ en ‘HSBO’. Daarenboven worden ze ook toegevoegd aan de definitie ‘ten minste HSO’. Hierdoor kunnen kandidaat-personeelsleden met zo’n nieuw studiebewijs op dezelfde manier aangesteld worden als personeelsleden met een vroeger in het 7e jaar secundair onderwijs uitgereikt studiebewijs.
Concreet zal dit vooral effecten hebben op mogelijke aanstellingen in de ambten van administratief medewerker, ICT-coördinator of bij de “andere” bekwaamheidsbewijzen van de ambten van leraar of begeleider.
5.2.
Actualisatie van de vereiste bekwaamheidsbewijzen
5.2.1.
Domein beeldende en audiovisuele kunst
5.2.1.1.
Naamswijzigingen
Naar aanleiding van naamswijzigingen worden volgende diploma’s toegevoegd als vereist bekwaamheidsbewijs:
Waar …. voorkomt | wordt … toegevoegd |
diploma van master in de beeldende kunsten, theaterkostuum + BPB | diploma van master in de beeldende kunsten, kostuumontwerp + BPB |
diploma van master in de audiovisuele kunsten, communicatie- en multimediadesign + BPB | diploma van master in de audiovisuele kunsten, Game Design + BPB |
Bachelor (PBA) in de multimedia en communicatietechnologie + BPB | Bachelor (PBA) in de multimedia en creatieve technologie + BPB |
Bachelor (PBA) beeldende vormgeving (+ BPB) | Bachelor (PBA) Visual Design (+ BPB) |
5.2.1.2.
Overige wijzigingen
Het diploma van master in de beeldende kunsten, grafisch ontwerp + BPB wordt als een vereist bekwaamheidsbewijs toegevoegd aan het KV specifiek artistiek atelier: grafisch ontwerp en illustratie
5.2.2.
Domeinen muziek, woordkunst-drama en dans
5.2.2.1.
Naamswijzigingen
Naar aanleiding van naamswijzigingen worden volgende diploma’s toegevoegd als vereist bekwaamheidsbewijs:
Waar …. voorkomt | wordt … toegevoegd |
diploma van master in de muziek, jazz/lichte muziek + BPB | diploma van master in de muziek, jazz + BPB |
diploma van master in de muziek, jazz/lichte muziek, muziekproductie + BPB | diploma van master in de muziek, jazz, muziekproductie + BPB |
diploma van master in de muziek, jazz/lichte muziek, compositie(arranging) + BPB | diploma van master in de muziek, jazz, compositie(arranging) + BPB |
diploma van master in de muziek, jazz/lichte muziek, voor het desbetreffend instrument + BPB | diploma van master in de muziek, jazz, voor het desbetreffend instrument + BPB |
diploma van master in de muziek, jazz/lichte muziek, zang + BPB | diploma van master in de muziek, jazz, zang + BPB |
bachelor (PBA) in musical + BPB | diploma van master in musical + BPB (met salarisschaal 501) |
5.2.2.2.
Nieuwe algemene en specifieke vakdidactieken musical
Sinds het academiejaar 2023-2024 worden ook een aantal vakdidactieken musical ingericht. Die algemene en specifieke vakdidactieken worden als vereist bekwaamheidsbewijs toegevoegd bij volgende vakken:
- De algemene vakdidactiek musical wordt een vereist bekwaamheidsbewijs voor
- AV Muziekcultuur: musical
- AV Muziekgeschiedenis: musical
- De specifieke vakdidactiek musical atelier wordt een vereist bekwaamheidsbewijs voor KV Atelier musical
- De specifieke vakdidactiek musical dans wordt een vereist bekwaamheidsbewijs voor
- KV Dansinitiatie
- KV Musical dans
- De specifieke vakdidactiek musical drama wordt een vereist bekwaamheidsbewijs voor
- KV Woordinitiatie
- KV Woordatelier
- KV Musical drama
- KV Spelcoaching
- De specifieke vakdidactiek musical zang wordt een vereist bekwaamheidsbewijs voor
- KV Muziekinitiatie
- KV Groepsmusiceren vocaal: musical
- KV Zang musical
5.2.2.3.
Overige wijzigingen
- Het diploma van meester in dramatische kunst, toneel + BPB wordt als een vereist bekwaamheidsbewijs toegevoegd bij KV Verteltheater- stemregie
- Aan KV Groepsmusiceren en KV groepsmusiceren instrumentaal: klassiek worden als vereist bekwaamheidsbewijs toegevoegd:
- het diploma van master in de muziek, uitvoerende muziek, klassieke muziek + BPB
- het diploma van educatieve master specifieke vakdidactiek muziek, groepsmusiceren eufonium
5.2.2.4.
Uitbreiding instrumentenaanbod
Het instrument ‘qanun’ wordt toegevoegd aan de lijst met instrumenten die aangeboden kunnen worden in de vakken KV begeleidingspraktijk folk- en wereldmuziek en KV instrument: folk-en wereldmuziek.
